close
Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką Prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.
  
sobota
4 maja 2024
imieniny obchodzi: Florian, Malwina, Monika
Nasza gmina
Strona startowa
Aktualności
Herb Węgorzyna
WebKamera
Plan miasta
E-kartki
Zdjęcia lotnicze
Kontakt
Wykaz ważnych telefonów
Mapa Gminy

Miasto i Gmina
Współpraca międzynarodowa
Przyroda
Historia i zabytki
Oświata i jednostki organizacyjne
Stowarzyszenia
Turystyka i wypoczynek
Kultura
Sport
Gospodarka
Znani ludzie z Węgorzyna
Komunikacja
Przydatne linki
Galeria
Straż Miejska
Moja mała Ojczyzna Węgorzyno
Adopcja zwierząt
  
Maj
N Pn Wt Śr Cz Pt Sob
1234
567891011
12131415161718
19202122232425
262728293031

pokaż więcej wydarzeń
  



  
Historia Węgorzyna i okolic według prasy Niemieckiej

Rok 2010 jest poświęcony obchodom 550 rocznicy nadania praw miejskich dla Węgorzyna. W związku z tym odbyło się wiele imprez i uroczystości poświęconych historii Węgorzyna.
W książce Tadeusza Bieleckiego pt. "Z dziejów Ziemi Łobeskiej" wydanej w 1971r. podano dwie różne daty nadania praw miejskich dla Węgorzyna: według G.Kratz-1460r. oraz według Berghaus - przed 1400r. Nie znaleziono innych źródeł historycznych odnoszących się do powyższych terminów. Umownie przyjęto rok 1460 - jako datę nadania praw miej ski ch Węgorzyna.
W moich zbiorach historycznych znalazłem dwa artykuły w języku niemieckim sprzed 20 lat opisujących genezę powstania W ęgorzyna i okolic.
Tłumaczenia dokonały: p.Dorota Jaskulska i p. Anna Karpowicz. Poniżej zamieszczam oba tłumaczenia:

Mieczysław Kufel

Obok Łoźnicy powstało około 1280 roku miasto Łobez.
(Jak zasiedlono Ziemię Węgorzyńskąijak otrzymano w "Powiecie Borków" prawo do polowania, łowienia ryb i wyrębu drewna.)
Historia Węgorzyna i okolicy jest mocno związana z rodem Borków, który w przełomowych czasach XIII wieku zamieszkiwał obszar Peenegebit ( obszar na Wyspie Wolin, okolice rzeki Piany). Ród ten przybył w XIII wieku na Ziemię Kołobrzeską i tam w miejscowości Fritzow ( wioska koło Kołobrzegu) założył swoją siedzibę. W 1253 roku WolfBorko został kasztelanem grodu Kołobrzeg, w skutek czego miasto stało się miastem niemieckim. Długie lata kasztelan Borko pozostawał w czynnej służbie ówczesnego Księcia Pomorza. N a tej podstawie zabiegał on o zaludnienie tych ziem osadnikami z dawnych landów niemieckich. Szczególnie zależało mu na zasiedleniu obszaru wybrzeża od Kołobrzegu do Koszalina. Decyzją Księcia Pomorskiego został przeniesiony w 1275 roku do grodu Łobeskiego, na terenie którego otrzymał posiadłość, którą w później szych latach poszerzył i rozbudował.
Około 1280 roku w wyniku ruchów przesiedleńczych powstało miasto Łobez. Wkrótce potem na mało zaludnionych terenach zostało założone Resko. Miej scowości takie jak:
Rekowo, Radowo, Stargard były w tym czasie małymi, niemieckimi wioskami. Osadnicy przybywali na te tereny jako potomkowie pierwszych osadników wybrzeża Mecklenburgii i Schlezwik - Holstein.
Na południe i wschód od W ęgorzyna ciągnęła się bezkresna, piękna i niezaludniona kraina, pokryta lasem i wrzosowiskami. Po dziś dzień przypomina nam o tym góra
" Heidberg" położona 400 m od Węgorzyna. Poniżej w dole, pomiędzy dwoma jeziorami rozkwitało miasteczko Węgorzyno. (Jezioro Polchowskie zostało osuszone dopiero w
 
1860 roku). W dokumentach miejscowość Węgorzyno została wspomniana dopiero w 1354 roku, zaś samo miasto zostało założone niewiele wcześniej.
 Początkowo, nowe granice ówczesnego  państwa
niemieckiego przebiegały około 4,5 km na południe od Węgorzyna. W 1564 roku ustalono dokładną granicę nowych terenów. Przebiegała ona obok oddalonego o 5 km.Runowa, wzdłuż płynącego strumienia.
Do posiadłości Borków prócz W ęgorzyna należały początkowo : Polchowo, Kraśnik, Lesięcin, Rogówko, Kąkolewice. Inne okoliczne wioski zostały założone przez ród Borków dopiero około 1500 roku. Należały do nich:
Gardno, Przy toń, Brzeźniak, Brzeźnica. Najpóźniej zostało założone Wiewiecko. Wioska ta została tak nazwana dzięki swemu położeniu wśród lasów i zarośli. Z czasem została ona podzielona pomiędzy czterech krewnych z rodu Borków. Z dóbr tych powstał młyn wodny, cegielnia i 7 drewnianych chat.
Cieszyno, Sielsko i Chwarstno_choć nie należały do rodu Borków były przez niego wspierane gospodarczo. Miej scowości te zostały założone przez pochodzącego ze Schwerina hrabiego z rodu Gunzelin, który przybył na te ziemie w roku 1257 na czele 4000 tysięcznej jazdy konnej, by z rozkazu księcia Barnima nałożyć na ziemię między Dobrą a Stargardem daninę. W 1300 roku danina została nałożona na większość wiosek. Na północne ziemie Pomorza lenno zostało nałożone później.
Pod panowaniem Borków mieszkańcom Węgorzyna żyło się dostatnio dopóki ich umysłów nie zmąciły myśli o wolności, chęć posiadania praw obywatelskich i roszczenia wobec właścicieli. Panowanie majątków ziemskich wyzwoliło w obywatelach chęć do wolności i przyczyniło się do zguby grupy uprzywilejowanej. W procesie, który miasto wytoczyło
 
w 1569 roku rodzinie Borków, sąd drugiej instancji ogłosił w 1580 uwolnienie obywateli " od obowiązkowej służby i innych uciążliwości, którymi chłopi byli zobligowani" względem właścicieli majątku. Obywatele złożyli przysięgę wolności i otrzymali prawo do polowań, łowienia ryb, pozwolenie na wypas świń w lesie i zbieranie drewna.
Kolonizacja ziem prowadzona przez króla Fryderyka II doprowadziła do założenia kolonii Sulice, Sulic i przepięknej kolonii W ęgorzyno położonej niedaleko na obrzeżach miej skiego wrzosowiska. Kolonia ta zajmowała powierzchnię 1431 mórg. Również z inicjatywy króla Fryderyka II w 1750 roku nad strumieniem " Aalbach" - obok Ginawy wybudowwno młyn.
W 1613 roku dobra szlacheckie W ęgorzyna zostały podzielone na 2 części. Dobra tz. "A" wraz z zamkiem służącym jako dom mieszkalny, stanowiły w dalszym ciągu własność rodziny Borków. W 1815 roku, po śmierci ostatniego, ówczesnego właściciela zostały przez rodzinę opuszczone, a w 1904 ostatecznie rozparcelowane.
Dobra tz. "B" początkowo stanowiły własność miasta. W 1844 roku miasto przekazało j e ponownie na własność
jednemu z potomków  rodu Borków -  porucznikowi
Heinrichowi von Borco.
W skutek wcześniej szego podziału maj ątku, tereny leżące na południe od W ęgorzyna połączyły się z miastem. Stąd w 1846 roku H. Borko zlecił przebudowę jednego z budynków gospodarczych, mieszczącego się na przyłączonych do miasta terenach, na swój budynek mieszkalny, a stary, rodzinny zamek i mieszczący się na rynku "Herrenhaus" - sprzedał miastu. (Ten wykonany z muru pruskiego budynek, służył od 1600 roku za siedzibę rodu.)
W 1888 roku porucznik H. Borko sprzedał Węgorzyno.
Był on ostatnim szlachcicem z rodu Borków na tych terenach.
 
 
Od 1911 roku dobra stały się własnością J. Dewiza z Meesow, jednak przez mieszkańców miasta nazywane były jeszcze długie lata" majątkiem Borków".

Węgorzyno, miasto ludzi roli
W roku 1597 miasto niemal całkowicie zostało obrócone w popiół przez pożar, jednak przy pomocy rodu von Borcke ponownie odbudowane. W roku 1628 w Węgorzynie było 43 rolników, a poza ich domami jeszcze 30 chatek zwanych .Bude" lub .Kate". .Katen" były małe domki, których mieszkańców określano jako .Katncr", w ówczesnym dialekcie jako "Koherer". To właśnie na podstawie ich określenia ulica przy strumyku, gdzie stanowili największą grupę, zyskała miano .Kothererort''. W olaesie później szym nazwa ta została zmodyfikowana na .Koterort". Spośród tej grupy społecznej, która posidała jedynie ogrody, pochodziło najwięcej pracowników rolnych. Do roku 1820 gospodarstwa rolne zwano zresztą zakładami rolnymi i budowlanymi ("Bau- und Ackerwerk"), po części również zakładem wstępnym (" V orwerk").
Na naj starszej części cmentarza. Który jak wszędzie znajdował się przy kościele, w roku 1720 wybudowano ratusz i dwuklasową szkołę. Oba budynki były połączone niskim budynkiem na drewno, torf, narzędzia. Jednocześnie przy "trakcie żydowskim" został założony nowy cmentarz. Szkoła odpowiadała potrzebom ówczesnej liczbie mieszkańców, która wynosiła 600 osób. W roku 1859 na pozostałej części starego cmentarza została wybudowana nowa szkoła.
Podczas gdy poszczególne nazwy wsi i używane w nich słowa jak .Jutt" dla "mały", "Wisch" dla "łąki" itp., (np. .Juttken Raddow" dla Radowo Małe) pozwalaj ą rozpoznać w nich pierwszych osiedleńców na tym terenie, to w przypadku Węgorzyna brak takich konotacji. Bardzo wyraźna była różnica w dialekcie W ęgorzynian w stosunku do dialektu sąsiedzkich miast Drawska ("Dramburg") i Ińska ("N orenberg").
Aż do czasów współczesnych W ęgorzyno pozostało miastem rolniczym. Ponieważ miasto było centralnym punktem dużego obszaru z częściowo bogatymi wsiami, w mieście panował ożywiony handel i ruch. Rosnąca ilość sklepów oraz punktów wyraźnie pokazywała, jaką przemianę przeszło miasto, które w roku 1939 liczyło 3500 mieszkańców.
Postęp i pewna zamożność były wyraźnie widoczne.

 

Do pobrania
 
Artykuł 1 (*.pdf)
Artykuł 2 (*.pdf)
Zdjęcia (*.pdf)
   
 
«« wstecz
drukuj


  
Gmina na Szlaku Cysterskim












 
Czy chcialbyś/chciałabyś mieć możliwość zadania pytania urzędnikowi za pomocą strony internetowej?
TAK
NIE
Zobacz wyniki | Głosuj
 
dodaj wpis do księgi
 
  
  
   online: 1 odwiedzin: 5993094
  
© 2009 - 2024 Węgorzyno. Wszystkie prawa zastrzeżone